“Bütçeye yük olmayacak” diye tanıtılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) kamuyu iki yılda 1 trilyon 58 milyar lira zarara uğrattı. Aynı dönemde bütçede yapılan yatırımların toplamı 1.2 trilyon lira oldu.
İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA) “Kamu kaynaklarının halk için kullanımında neredeyiz?” sorusuna yanıt aramak üzere bir araştırma gerçekleştirdi.
Dr. Ozan Bingöl ve Dr. Buğra Gökce’nin katkılarıyla gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları, “Türkiye’nin israf karnesi” başlığıyla rapor olarak yayımlandı.
Raporda, Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarafından bütçeye dolayısıyla da kamuya hiçbir yükü olmayacak bir politika aracı olarak tanıtıldığı hatırlatılarak, “Ancak Kur Korumalı Mevduat yüzünden kamu iki yılda 1 trilyon 58 milyar lira zarara uğradı” tespiti yapıldı.
Bununla birlikte raporda yer verilen bilgilere göre, KKM uygulaması nedeniyle sadece 2022 ve 2023 yıllarında 1.2 trilyon liranın üzerinde bir kamu harcaması yapıldığı ortaya çıkıyor.
KKM stoku Ağustos 2023’te 3.4 trilyon TL ile rekor kırmış ardından Merkez Bankası’ndan gelen düzenlemelerle gerilemeye başlamıştı. Özellikle 1 Ocak’tan itibaren TL dönüşümlü yeni KKM hesabı açılamaması ve mevcut hesaplarında vade sonunda yenilenememesi tasfiye sürecini hızlandırmıştı. KKM bakiyesi geçen hafta 1 trilyon 574.7 milyar liraya düştü.
Türkiye’nin İsraf Karnesi Raporu’nda, kamu-özel işbirliği projelerine ayrılan harcamaların gizli tutulduğu ve garanti ödemelerinin, yatırım maliyetlerinin kat kat üstünde olduğuna dikkat çekildi.
Rapor, Sayıştay ve Dünya Bankası verilerinden elde edilen garanti ödeme tutarlarının, yatırım maliyetlerinin kat kat üstünde olduğu ortaya çıkardı.
|
6 otoyol için verilen garanti tutarı 28 milyar dolar! Örneğin Kuzey Marmara Projesinin Kınalı-Odayeri kesimi yatırım tutarının 1 milyar 40 milyon dolar olmasına rağmen garanti tutarı yatırım tutarının 2.4 katına ulaşıp 2.5 milyar dolar oldu. Gebze Orhangazi İzmir Otoyolu, Kuzey Marmara Otoyolu Projesi Odayeri Paşaköy Kesimi, Kuzey Marmara Otoyolu projesi Kurtköy – Akyası Kesimi, Kuzey Marmara Otoyolu Projesi Kınalı-Odayeri Kesimi, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu ve Ankara-Niğde Otoyolu olmak üzere 6 otoyol için verilen garanti tutarı toplamı 28 milyar dolara (24.8 milyar dolar+2.9 milyar Euro) ulaştı. |